"พ่อแม่" ไม่ได้หมายถึงแค่การให้กำเนิด แต่คือการเติบโตไปพร้อมกับลูก...ทีละก้าว อย่างตั้งใจ และเต็มไปด้วยความรัก

คำถามว่า “สถานะการเป็นพ่อแม่เริ่มขึ้นเมื่อไหร่ ?” หลายท่านตอบได้ทันทีว่า “ตั้งแต่รู้ว่าลูกมาอยู่ในท้องของเรา” แต่ถ้าถามว่า “การเป็นพ่อแม่ที่ดีเริ่มขึ้นเมื่อไหร่” หลายท่านอาจจะตอบว่า “จนกว่าผลลัพธ์ คือ ลูกของเราที่เติบโตมาเป็นคนดี มีคุณภาพของสังคม มาพิสูจน์ว่าเราเป็นพ่อแม่ที่ดี”

ไม่มีทางลัด ไม่มีสูตรสำเร็จในการเป็นพ่อแม่ที่ดี เพราะเราต่างก็เป็นเพียงมนุษย์ธรรมดาคนหนึ่งก่อนจะมีลูก แต่เมื่อรู้ว่าเรามีเขาอยู่ในตัวเรา หรือเขาเกิดมาจากเรา พ่อแม่หลายคนเลือกที่จะปรับเปลี่ยนตัวเองให้เป็นคนที่ดีขึ้น

ไม่มีใครรู้หรอกว่า “การเป็นพ่อแม่” เป็นอย่างไร จนกระทั่งได้มาเป็นเอง หลาย ๆ คนบอกว่าเพิ่งเข้าใจความยากลำบากของพ่อแม่ตัวเอง ก็ตอนที่มีลูกของตัวเอง “ทางลัดไม่มีอยู่จริง มีเพียงความพยายาม ความอดทน การเรียนรู้ที่ไม่สิ้นสุด และความรัก ที่จะช่วยให้เราเติบโตไปพร้อมกับลูกของเรา”

• พ่อแม่บางคนเคยจิบเบียร์ยามเย็น สูบบุหรี่ควันโขมง เมื่อรู้ตัวว่ากำลังจะมีลูก จากที่คิดว่าไม่มีวันเลิก ก็เลิกได้ทันที

• พ่อแม่บางคนเคยเที่ยวจนเช้า ตะวันไม่ขึ้นไม่กลับบ้าน เมื่อมีลูก หกโมงเย็นต้องกลับมาเล่นกับลูก อ่านนิทาน นอนสองทุ่มพร้อมลูก

• พ่อแม่บางคนไม่เคยอ่อนโยน มีเมตตาต่อสิ่งมีชีวิตใด ๆ เมื่อมีลูก พวกเขารักและทะนุถนอมลูกยิ่งกว่าชีวิต

• พ่อแม่บางคนพูดจาขึ้นต้นด้วย ‘มึง’ ลงท้ายด้วย ‘วะ’ มาตลอดชีวิต เมื่อมีลูก ไม่มีคำหยาบใด ๆ หลุดออกมาให้ลูกได้ยิน มีเพียงหางเสียง ‘ค่ะ/ขา’ หรือ ‘ครับ/ครับผม’

• พ่อแม่บางคนไม่เคยทำอาหาร แต่ละวันฝากท้องไว้ที่ร้านลาบ ร้านก๋วยเตี๋ยวหน้าปากซอย มาวันนี้ ลูกจะกินข้าว พวกเขาเข้าครัวหุงต้ม เลือกผัก จ่ายตลาดเพื่อลูกได้

• พ่อแม่บางคนแต่ก่อนแค่ห้องน้ำสาธารณะที่มีกลิ่นยังไม่อยากเข้า แต่มาวันนี้ ลูกอึลูกฉี่ มือเปล่า ๆ ก็ล้างให้จนเกลี้ยงมาแล้ว

การได้รับคำนำหน้าว่า “พ่อ” หรือ “แม่” อาจเกิดขึ้นทันทีที่เห็น “สองขีดสีแดง” บนที่ตรวจครรภ์ หรือจากภาพอัลตร้าซาวด์ที่พบเจ้าตัวเล็กในท้องเรา แต่ “ความเป็นพ่อแม่” ไม่ได้เกิดขึ้นเพียงชั่วข้ามคืน หากแต่เกิดจาก ความพยายามเปลี่ยนแปลงตัวเอง เพื่อเป็นพ่อแม่ที่ดีขึ้นสำหรับลูกของเรา

การเลี้ยงดูเด็กคนหนึ่งให้เติบโตเป็นคนที่มีคุณภาพ จึงเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อพ่อแม่ของเขา เติบโตไปพร้อมกับเขา

ในช่วงแรก ลูกอาจเป็นฝ่ายที่ค่อย ๆ เปลี่ยนเรา แต่สุดท้าย พ่อแม่ก็เป็นผู้ที่ค่อย ๆ พัฒนาลูกด้วยเช่นกัน พ่อแม่มือใหม่หลายคนยอมรับว่า “ตนเองไม่รู้อะไรเลยเกี่ยวกับเด็ก อย่าว่าแต่เลี้ยงเด็กเลย... ตะบองเพชรที่บ้านยังเกือบไม่รอด” — นั่นไม่เป็นไรค่ะ

แต่เมื่อเรารู้ว่าเราไม่รู้อะไรเลย สิ่งที่ควรทำคือเริ่มเรียนรู้ ศึกษา และไม่หยุดอยู่กับที่ ประสบการณ์ และวันเวลาที่ผ่านไปในแต่ละวันจะช่วยทำให้เราเป็นพ่อแม่ที่ดีขึ้น

สิ่งที่พ่อแม่มีสิทธิ์ “เป็น” และ “รู้สึก” ได้

• เรามีสิทธิ์ กลัว ในวันที่ยังไม่พร้อม แต่เมื่อรู้ว่าไม่พร้อม เราต้องหาทางเตรียมพร้อมให้มากขึ้น ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ และความรู้

• เรามีสิทธิ์ พลาด แต่เมื่อพลาดแล้ว ต้องเรียนรู้ และจดจำไว้เป็นบทเรียน อย่าทำพลาดซ้ำในเรื่องเดิมอีก

• เรามีสิทธิ์ เหนื่อยล้า วันนั้นเราขอพักได้ ขอความช่วยเหลือจากคนใกล้ตัวได้ แต่...อย่ายอมแพ้กับการเป็นพ่อแม่ อย่ายอมแพ้กับลูกของเรา เพราะเขามีเราเพียงคนเดียว

• เรามีสิทธิ์ โกรธ โมโห ระเบิดอารมณ์ แต่ควรหามุมระบายที่ไม่ลงกับลูก เช่น กรี๊ดใส่หมอน ออกไปเดินเร็ว ๆ หรืออยู่เงียบ ๆ สักพัก เพราะถ้าเราเผลอระบายใส่ลูก นั่นอาจกลายเป็นบาดแผลถาวรในใจของเขา

สุดท้าย... สิ่งสำคัญที่ไม่ควรลืม คือ “การเป็นพ่อแม่” ไม่ได้แปลว่า “ชีวิตทั้งชีวิตต้องเป็นของลูก” ก่อนจะเป็นพ่อแม่ เราก็เป็น “คนธรรมดา” ที่มีความฝัน มีสิ่งที่รัก มีเป้าหมายของตัวเอง หลังจากมีลูกแล้ว... เรายังควรมี “พื้นที่ของตัวเอง” ให้ได้หายใจและเติบโต

อย่าลืมใช้เวลากับตัวเองบ้าง เพราะถ้าเราไม่มีเวลาเติมเต็มชีวิตตัวเองเลย วันหนึ่งเราอาจเผลอ ฝากความคาดหวังทั้งหมดไว้ที่ลูก และหวังให้เขาทำในสิ่งที่เราไม่มีโอกาสได้ทำ

"ขอเป็นกำลังใจให้พ่อแม่ทุกท่านในวันที่เหนื่อยล้า เพราะหนทางเลี้ยงลูกให้เติบใหญ่ คือการวิ่งระยะไกล ไม่ต้องเร่ง (ลูก) ไม่ต้องรีบ (เปลี่ยนแปลง) ไปเรื่อย ๆ ไปช้า ๆ อย่างมั่นคง เพื่อไปจนสุดทาง"

✱ ติดตามข่าวสารและกิจกรรม Thai PBS Kids ได้ทาง Website | Facebook | Youtube | LINE Official ✱