โลกเปลี่ยนเร็วแค่ไหนก็ไม่เท่ากับ “ใจและทักษะที่พร้อม” พ่อแม่ยุคใหม่ต้องช่วยลูกเตรียมตัวให้รอดและรุ่งในโลกอนาคตที่ไม่แน่นอน

ตามบทความที่แล้ว "ตัวตนที่ดี ความภาคภูมิใจในตนเอง ความมั่นใจในตนเอง และการจัดการอารมณ์ควบคุมตนเอง" ถือเป็นพื้นฐานของบุคลิกลักษณะที่จำเป็นอย่างยิ่ง ทั้งในปัจจุบันและอนาคตที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและเต็มไปด้วยความไม่แน่นอน

เพราะเราอาจทำได้เพียงแค่ "คาดเดา" อนาคตเท่านั้น สิ่งที่เกิดขึ้นจริงอาจเป็นหรือไม่เป็นไปตามที่เราคาดการณ์ก็ได้ สังคม การเมือง วัฒนธรรม รวมถึงอาชีพต่าง ๆ อาจเปลี่ยนแปลงไปอย่างสิ้นเชิง ดังนั้น ‘สมองที่พร้อม’ จะช่วยเตรียมตัวตนที่มั่นคง มีความสุข เข้าใจความทุกข์ ล้มได้ และลุกขึ้นได้เสมอ ถือเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญ...แต่แค่นี้ยังไม่พอ

เนื่องจากโลกยุคใหม่มีการเปลี่ยนแปลงรวดเร็วจากการเข้ามาของเทคโนโลยี ปัญญาประดิษฐ์ (AI) การสื่อสารไร้พรมแดน และการเดินทางที่คล่องตัว ทำให้เกิดโอกาสใหม่ ๆ และการเปลี่ยนแปลงแบบพลิกโฉม (Disruption)

อย่างไรก็ตาม สิ่งหนึ่งที่ "ยังไม่เปลี่ยน" คือ "มนุษย์" และมนุษย์จำเป็นต้องมี "ทักษะในการปรับตัว" พร้อมพัฒนา "ทักษะจำเป็น" สำหรับอนาคตเสมอ เพราะเมื่อโอกาสมาถึง... ผู้ที่ "พร้อม" ย่อมได้เปรียบกว่าทั้งในการใช้ชีวิต การทำงาน และการประสบความสำเร็จ

4 ทักษะจำเป็นสำหรับเด็กในศตวรรษที่ 21

(ตามกรอบแนวคิด World Economic Forum: Education 4.0 Framework)

❶. ทักษะการอยู่และทำงานร่วมกับผู้อื่น (Interpersonal Skills)

⎯ เป็นทักษะที่สำคัญที่สุด เพราะมนุษย์เป็น "สัตว์สังคม" การสื่อสาร การเข้าอกเข้าใจ และการร่วมมือกับผู้อื่นคือหัวใจในการอยู่ร่วมกัน ทั้งในชีวิตส่วนตัวและการทำงาน แม้เทคโนโลยีจะล้ำหน้าแค่ไหน แต่ "ทักษะด้านมนุษยสัมพันธ์" ก็ยังจำเป็นเสมอ งานจำนวนมาก เช่น ครู แพทย์ พยาบาล นักจิตวิทยา นักบำบัด นักสังคมสงเคราะห์ ทนายความ พระ นักบวช ฯลฯ ล้วนต้องการหัวใจของความเป็นมนุษย์ ซึ่งเทคโนโลยีแทนไม่ได้

❷. ทักษะการสร้างนวัตกรรมและความคิดสร้างสรรค์ (Innovation & Creativity Skills)

⎯ โลกที่ดีขึ้นเกิดจาก "ความคิดใหม่" เด็กที่มีความคิดสร้างสรรค์สามารถแก้ปัญหา คิดต่อยอด และสร้างสิ่งใหม่ในทุกวงการได้ ทั้งวิทยาศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรม ค่านิยม ไปจนถึงทิศทางของสังคม การเรียนรู้ที่กระตุ้นการตั้งคำถาม การทดลอง การลงมือทำจริง คือหนทางสู่การสร้างนวัตกรรม

❸. ทักษะการเป็นพลเมืองโลกที่ดี (Global Citizenship Skills)

⎯ เด็กยุคใหม่ไม่ใช่แค่พลเมืองของประเทศตน แต่ต้องเป็น "พลเมืองของโลก" เขาต้องเข้าใจทั้ง "ตัวตน" และ "ผู้อื่น" เคารพความหลากหลายทางวัฒนธรรม ความเชื่อ และแนวคิดต่าง ๆ พร้อมมีทักษะในการอยู่ร่วมกันอย่างสันติ รู้บทบาทหน้าที่ของตนเองต่อสังคม และตระหนักว่า "ทุกการกระทำของเราส่งผลต่อโลกใบนี้"

ในยุคที่โลกแคบลงเพราะเทคโนโลยี การแลกเปลี่ยนข้ามพรมแดนเกิดขึ้นตลอดเวลา การเข้าใจผู้อื่น และอยู่กับความเห็นต่างได้ จึงเป็นทักษะที่จำเป็นอย่างยิ่ง

❹. ทักษะด้านเทคโนโลยี (Technology Skills)

⎯ ทักษะนี้แทบไม่ต้องอธิบายมาก ทุกคนเห็นได้ชัดเจนว่า เทคโนโลยีมีบทบาทในชีวิตเราทุกด้าน และจะมากขึ้นเรื่อย ๆ เด็กควรมีทักษะทางเทคโนโลยีอย่างน้อยในระดับที่เกี่ยวข้องกับตน เช่น การเรียน การทำงาน การสื่อสาร หรือแม้แต่การใช้ชีวิตประจำวัน เช่น การใช้อุปกรณ์ดิจิทัลอย่างปลอดภัย การเข้าใจระบบข้อมูล และการใช้งานเครื่องมือพื้นฐานในโลกดิจิทัลอย่างรู้เท่าทัน

เด็กยุคใหม่ต้องไม่เพียงมี "สมองที่พร้อม" แต่ต้อง "พร้อมพัฒนาทักษะชีวิต" อยู่เสมอ เพื่อให้เขาอยู่รอดได้ในโลกที่เปลี่ยนแปลงเร็ว และก้าวต่อไปในอนาคตได้อย่างมั่นคงและมีความสุข

✱ ติดตามข่าวสารและกิจกรรม Thai PBS Kids ได้ทาง Website | Facebook | Youtube | LINE Official ✱