กิจกรรมและเวลาคุณภาพ

"เวลาคุณภาพ" คือ เวลาที่ใช้ร่วมกันระหว่างคนในครอบครัวเพื่อกระชับความสัมพันธ์ให้พัฒนาและมีคุณภาพที่ดียิ่งขึ้น ทุกคนในครอบครัวควรมี ‘เวลาคุณภาพ’ ร่วมกัน ให้อีกฝ่ายได้รู้สึกว่า เขามีความสำคัญ เป็นที่รักและมีค่าเสมอในสายตาของคนในครอบครัว

แต่เมื่อเราบอกให้พ่อแม่ใช้เวลาคุณภาพกับลูก หลายครั้งพ่อแม่อย่างเราเองก็เริ่มไม่ถูกว่า ‘กิจกรรม’ ใดที่เราควรทำร่วมกันกับลูกเพื่อเป็นเวลาคุณภาพร่วมกัน วันนี้จะลองยกตัวอย่างกิจกรรมที่ทำร่วมกันได้ให้ฟังกัน

เด็กเรียนรู้โลก สังคมและสิ่งแวดล้อมผ่าน ‘การเล่น’ เพื่อพัฒนาการและการเจริญเติบโตที่ดี ดังนั้น ‘เวลาคุณภาพ’ ที่ดีระหว่างพ่อแม่และลูก เริ่มต้นที่การเล่นและสำรวจโลกไปพร้อมกันกับลูกภายใต้พื้นที่ปลอดภัยทางร่างกายและอารมณ์ให้ลูกได้โลดโผนภายใต้ขอบเขตที่ไม่หวือหวาจนบาดเจ็บรับไม่ได้ของครอบครัวนั้น ๆ (ซึ่งแต่ละบ้านมีขอบเขตต่างกัน บางคนยอมให้ปีนป่ายโลดโผน มากที่สุดก็แค่กระดูกหัก แต่บางคนยอมไม่ได้ บางคนยอมให้ลูกได้ใช้กรรไกรและมีดได้เมื่อพ่อแม่อยู่ด้วย ในขณะที่บางบ้านบอกว่าเสี่ยงเกินไป)  กิจกรรมที่สามารถใช้เป็นเวลาคุณภาพร่วมกันที่เด็กมักสนใจและสนุกสนาน ได้แก่...

✚ การร้องเพลงและเต้นรำ ✚

เสียงเพลง ทำนองและเนื้อร้องที่สื่อความหมายน่ารัก ๆ สนุกสนานเป็นกิจกรรมที่เด็กชื่นชอบ พ่อแม่สามารถร้องเพลงและเต้นไปด้วยกันกับลูกด้วยท่าทางต่าง ๆ ซึ่งได้ประโยชน์อย่างรอบด้านทั้งการฟัง ได้คำศัพท์ ได้การเคลื่อนไหวร่างกาย การรู้จักจังหวะ การจดจำเนื้อร้องและท่าเต้น นอกจากนี้การเต้นไปพร้อมกันก็ถือเป็นการเล่นร่วมอย่างแรก ๆ ที่เด็กจะทำร่วมกับคนอื่นอีกด้วย โดยคุณพ่อคุณแม่ยังสามารถหาของใช้หรือเครื่องดนตรีง่าย ๆ มาประกอบจังหวะให้ลูกได้กด ได้เคาะหรือตีก็ได้ จะเปิดเพลงหรือร้องเองก็ได้ แนะนำให้เลี่ยงการเปิดหน้าจอให้ลูกดูเพื่อให้พ่อแม่ลูกได้มีเวลาร่วมกันจริง ๆ 

✚ การอ่านนิทาน ✚

เป็นกิจกรรมที่ควรทำอย่างเสมอทุกวันโดยเฉพาะช่วงก่อนนอน เนื่องจากเป็นช่วงเวลาที่ผ่อนคลายโดยการอ่านหนังสือนิทานเป็นกิจกรรมที่ไม่ต้องเคลื่อนไหวร่างกายมาก และให้ความรู้สึกที่ผ่อนคลายกันเด็กที่ได้ประโยชน์มากมาย เนื่องจากนิทานเป็นสื่อที่มีความพอดีในการกระตุ้นการมองเห็น การฟัง ภาษา จินตนาการ รวมถึงสมาธิอีกด้วย

✚ ศิลปะ ขีดเขียน วาด ระบาย ✚

เป็นอีกกิจกรรมปลายเปิดที่พ่อแม่สามารถทำร่วมกับลูกได้ โดยอาจจะไม่ได้จำกัดเฉพาะการนั่งวาดรูปบนกระดาษด้วยดินสอ ดินสอสีหรือสีเท่านั้น ศิลปะมีอยู่รอบตัว การเดินเลือกหาใบไม้สักใบมาทากาวติดบนกระดาษ การเอาสิ่งของที่อยู่รอบตัวอย่างใบไม้ ก้อนกิน ดอกไม้มาแต้มสีแล้วแปะบนสมุด หรือการประดิษฐ์สิ่งของจากสิ่งรอบตัวอย่างกล่องกระดาษ ขวดน้ำ และของเหลือใช้ภายในบ้านให้กลายเป็นรถไฟ รถยนต์ หุ่นยนต์ หรือจรวดก็เป็นไอเดียที่ไม่เลวทีเดียว

✚ การเข้าหาธรรมชาติ ✚

บางครั้งการได้นั่งเฉย ๆ อยู่ที่สวนธารณะใกล้บ้าน หรือนั่งมองขึ้นไปบนฟ้ากับคนในครอบครัวโดยที่เราไม่ต้องพูดคุยกันมากมายก็เป็นหนึ่งในเวลาคุณภาพที่ดีให้กันได้ การที่ใบหน้าได้สัมผัสลมอุ่นๆ เย็นๆ ที่โกรกพัด การได้มองได้สังเกตนกที่ส่งเสียง “จิ๊บ” บินไปมา หรือปุยเมฆขาวที่ลอยล่องบนท้องฟ้า ก็เป็นช่วงเวลาที่ดีที่น่าจดจำไม่น้อย หากคุณพ่อคุณแม่มีเวลาสัก 1-2 วัน การได้พาลูกออกท่องเที่ยวใกล้ ๆ อย่างทะเล ภูเขา น้ำตก ไปฟาร์มหรือเข้าป่า ก็เป็นไอเดียที่ดีไม่น้อย เพราะการเดินทางร่วมกันคือประสบการณ์ทีด่ไม่น้อยสำหรับลูก 

✚ การรับประทานอาหารร่วมกัน ✚

มื้ออาหาร เป็นอีกหนึ่งเวลาคุณภาพที่ง่ายที่สุดที่คนในครอบครัวจะได้ใช้ร่วมกัน การกินอาหารเพื่อให้หายหิวและอิ่มหนำกับคนที่รู้ใจ การได้พูดคุยถึงเรื่องราวที่เราสนใจและอยากเล่าแบ่งปันคนอื่น การได้ยินเรื่องราว-มุมมอง-อัพเดตชีวิตของแต่ละคนทั้งการเรียน โรงเรียน ที่ทำงาน ข่าวสังคมและอื่น ๆ โดยที่ไม่มีหน้าจอหรือสิ่งเบี่ยงเบนความสนใจเป็นสิ่งที่ควรทำอย่างสม่ำเสมอทุกวัน (หากทำได้) เพราะนี่คือ ‘โอกาส’ ในการสื่อสารระหว่างกันในครอบครัว เมื่อเราพูดคุยและรับฟังในเรื่องเล็ก ๆ อย่างเปิดใจไม่ตัดสินตั้งแต่ตอนลูกยังเล็ก เขาจะอยากแบ่งปันเรื่องปันเรื่องราวที่ใหญ่โตเมื่อเขาเติบใหญ่ขึ้นโดยที่เราไม่ต้องร้องขอก็ได้ 

✚ การพูดคุยเรื่องสัพเพเหระ ✚

เช่นเดียวกับการใช้เวลาบนโต๊ะอาหาร พูดคุยในเรื่องมีสาระและไร้สาระเพื่อสร้างเวลาคุณภาพร่วมกัน อาจจะชวนพูดคุยเกี่ยวกับเรื่องที่ได้เห็น ได้ยิน หรือได้เจอมาในแต่ละวัน จากประสบการณ์ จากข่าว หรือจากคนอื่น เพื่อสร้างเรื่องราวให้เปิดบทสนทนาพูดคุยต่อได้อย่างไม่ขัดเขินระหว่างกัน

✚ การออกกำลังกาย ✚

การวิ่ง การปั่นจักรยาน ตีแบตมินตัน เตะบอล เล่นสเก็ตบอร์ต หรือเพียงแค่การวิ่งเล่นแข่งกัน และกีฬาอีกมากมายที่พ่อแม่สามารถเล่นไปพร้อมกับลูกได้ ถือเป็นสิ่งที่ดีกับสุขภาพ หลอดเลือดหัวใจ ปอดและระบบไหลเวียนโลหิตของทุกคนในครอบครัว และยังเป็นการใช้เวลาร่วมกัน ฝึกการมีน้ำใจนักษกีฬา รู้แพ้ รู้ชนะ รู้อภัย และหากเป็นกีฬาที่มีกฎกติกาก็เป็นบทเรียนที่ดีที่ทำให้ลูกได้ฝึกควบคุมตัวเอง ทำตามกฎ และยังฝึกการเข้าสังคม การมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นอีกด้วย 

มีกิจกรรมมากมายที่พ่อแม่สามารถใช้ร่วมกับลูกได้เพื่อกระชับความสัมพันธ์กัน ทุกเย็นหลังกลับบ้านหรือสุดสัปดาห์และทุกเวลาที่ว่าง อย่าลืมใช้มันกับคนที่เรารักเสมอ เพื่อสร้างพ่อแม่ที่มีอยู่จริงสำหรับลูก และที่สำคัญมันดีต่อพัฒนาการของจิตใจของลูกอย่างมากจริง ๆ ครับ