..."ทำไมลูกเข้าสู่วัยรุ่นแล้วไม่เหมือนเดิม ก้าวร้าวขึ้น ?"...

..."ลูกชอบเถียงคำไม่ตากฟาก"...

..."รู้สึกว่าลูกก้าวร้าวขึ้น ไม่รู้จะจัดการอย่างไร"...

คุณเคยรู้สึกมีความรู้สึกหรืออาการเหล่านี้กับลูกวัยรุ่นของคุณไหมคะ ? ความจริงแล้วการที่ลูกเข้าสู่วัยรุ่นมีอาการก้าวร้าวนั้นไม่ใช่เพราะพ่อแม่เลี้ยงไม่ดีหรือเพราะลูกนิสัยไม่ดีเสมอไปหรอกนะคะ

แต่ส่วนหนึ่งมาจากพัฒนาการตามช่วงวัยของเด็กที่สามารถคิดอะไรเอง เริ่มประมวลทุกอย่างเป็นเหตุเป็นผล เริ่มอยากรู้อยากลอง อยากท้าทาย ฯลฯ เมื่อก่อนอาจว่านอนสอนง่าย ทำตามที่บอกเชื่อฟังไม่เคยเถียง ทำไมตอนนี้ถึงเป็นแบบนี้ 

มิต้องแปลกใจ พอลูกเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น พ่อแม่อาจจะต้องเจอกับพฤติกรรมที่ลูกก้าวร้าวขึ้นได้ ทั้งที่ตั้งแต่เลี้ยงมาก็ไม่เคยเจอลูกเป็นแบบนี้มาก่อน อย่าเพิ่งตกใจ หรือรีบคิดไปไกลว่าเลี้ยงลูกผิดพลาดตรงไหน แต่ควรทำความเข้าใจว่าเมื่อมาถึงช่วงที่สมองเติบโตเต็มที่ บวกกับฮอร์โมนที่เขาเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น อารมณ์และความคิดของเขาจะเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว และรับรู้ว่าตัวเองกำลังจะก้าวสู่ความเป็นผู้ใหญ่ขึ้น มีความเชื่อและสนใจของตัวเอง

คำว่า “ก้าวร้าว” คือ พฤติกรรมหรือการกระทำที่มุ่งให้ผู้อื่นเจ็บตัวหรือเจ็บใจ ไม่ว่าจะเป็นการใช้กำลัง การใช้คำพูด รวมไปถึงการทำลายข้าวของ สำหรับวัยเด็ก พฤติกรรมเหล่านี้เป็นขั้นหนึ่งของพัฒนาการ ซึ่งต้องได้รับการขัดเกลาให้เด็กแสดงพฤติกรรมอย่างเหมาะสม เพื่อให้เด็กเติบโตไปเป็นผู้ใหญ่ที่รู้จักควบคุมอารมณ์และไม่ก้าวร้าว

ในขณะที่วัยรุ่น ถือเป็นช่วงสร้างตัวตนก่อนที่จะเป็นผู้ใหญ่ที่มีบุคลิกภาพที่ชัดเจนและมั่นคง ตามหลักจิตวิทยา ถือเป็นช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อ เป็นเรื่องปกติที่วัยรุ่นอยากจะแสวงหาและทดลองประสบการณ์ต่าง ๆ ด้วยตัวเอง ซึ่งบางครั้งก็เป็นประสบการณ์ที่ต้องการต่อต้านกฎเกณฑ์เดิม ๆ 

สิ่งที่พ่อแม่ควรทำ 

❤︎ ลูกปรารถนาความเข้าใจ : ความเข้าใจเป็นสิ่งสำคัญที่พ่อแม่ควรมีให้กับลูก พยายามทำความเข้าใจถึงการเปลี่ยนแปลงของลูกวัยรุ่นว่าเป็นวัยที่เด็กกำลังเติบโตเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น อารมณ์ฉุนเฉียวง่ายก็เป็นเรื่องปกติ เหมือนพ่อแม่ที่กำลังเข้าสู่วัยทองก็จะมีสภาพอารมณ์ที่แปรปรวนเช่นกัน 

❤︎ จัดการอารมณ์ตัวเองก่อน : พ่อแม่ต้องควบคุมจัดการอารมณ์ตนเองให้ได้ก่อน ไม่ใช่ลูกแสดงอารมณ์หรือพฤติกรรมที่ก้าวร้าวแล้ว พ่อแม่จะโมโหหรือโกรธทันที แต่ต้องพยายามปรับอารมณ์ของตัวเองก่อน พยายามทำให้บรรยากาศไม่เลวร้ายลง แต่พยายามทำให้บรรยากาศเข้าสู่ภาวะปกติให้เร็ว เพื่อที่จะสื่อสารว่าลูกต้องการอะไร ถ้าพ่อแม่สามารถจัดการอารมณ์ตัวเองได้เสมอ ลูกจะค่อย ๆ ซึมซับและจะค่อย ๆ ลดดีกรีลงไปด้วย 

❤︎ ให้เวลาลูกสงบ : การให้เวลากับลูกได้สงบสติและอารมณ์ในบรรยากาศที่สงบ จะค่อย ๆ ช่วยให้ลูกจัดการอารมณ์ของตัวเองได้ พ่อแม่ต้องค่อย ๆ สื่อสารว่าอยากให้ลูกสงบสติอารมณ์ก่อน และเมื่อลูกสามารถควบคุมอารมณ์ได้แล้ว จึงค่อยสอบถามความรู้สึกของลูก และแนะนำวิธีการแก้ปัญหาที่เหมาะสม

❤︎ ทำข้อตกลงร่วมกัน : ในยามสถานการณ์ปกติ พ่อแม่ต้องพูดคุยกับลูกด้วยภาวะอารมณ์ปกติ และร่วมกันกำหนดกติการ่วมกันว่าครอบครัวของเราจะมีข้อตกลงอย่างไร พ่อแม่ไม่อยากให้ลูกมีพฤติกรรมที่ก้าวร้าว พ่อแม่ควรทำอย่างไร ลูกควรทำอย่างไร จะทำอย่างไรที่จะหลีกเลี่ยงพฤติกรรมนั้น ๆ และทำอย่างไรจึงจะสามารถพูดคุยกันได้โดยไม่มีการตำหนิหรือใช้อารมณ์

ครอบครัวและคนใกล้ชิด มีส่วนสำคัญอย่างยิ่งต่อภาวะจิตใจของวัยรุ่น ความรักและความเข้าใจเยียวยาได้ทุกอย่าง